Miasto królewskiego namiestnika.

"Przejeżdżający przez miasto król Kazimierz Wielki, będąc bardzo utrudzony drogą, gdy zobaczył bijące źródło, miał zawołać „Pij-Zdrój!”. Na pamiątkę tego wydarzenia utworzona została rzekomo nazwa miasta."

"Pyzdry, najdalej na zachód wysunięte carskie miasto" Tak miał zawołać rosyjski fizyk na konferencji w Rzymie , gdy spytał polskiego fizyka skąd pochodzi.

Dziś powstaje druga zapowiedziana kategoria - "Miasta". Na początek poszły Pyzdry.

Długo rozważałem jak zrobić opis. Stwierdziłem, że nie będę się bawił w szczegółową historiografie. Wszak blog to nie praca magisterska. Musi być w miarę krótko i szczegółowo. Zainteresowanych odsyłam do literatury i ewentualnego odwiedzenia Pyzdr.

Miasto zostało ulokowane w 1257 roku na prawym brzegu Warty. Prawdopodobnie przez Bolesława Pobożnego. Po zjednoczeniu Polski po rozbiciu dzielnicowym przez W. Łokietka Pyzdry zostały miastem królewskim (nie wiem, czy miały ten status wcześniej), w którym rezydował królewski namiestnik. Namiestnikiem był Kazimierz Łokietkowic, zwany później Wielkim.

W 1331 roku Pyzdry zostały zniszczone przez Krzyżaków. To był odwet za opór i wyprowadzenie z miasta królewicza Kazimierza, którego teutońscy zakonnicy porwać zamierzali.

Król Kazimierz Wielki wzniósł potem w Pyzdrach zamek, który według najnowszych badań wielkością dorównywał Wawelowi. Makietę zamku można oglądać w Muzeum Regionalnym w Pyzdrach.

Pierwsze udokumentowane użycie bombardy (średniowiecznej armaty) na ziemiach polskich nastąpiło w 1383 roku podczas oblężenia Pyzdr. Pisał o tym w swoich kronikach Jan z Czarnkowa.

W XVII wieku miasto niemalże doszczętnie spłonęło. Już nigdy potem nie odzyskało swej dawnej świetności.

Po Kongresie Wiedeńskim wielkopolska została podzielona pomiędzy Rosję i Prusy. Granica biegła na Prośnie na całej jej długości a Pyzdry znalazły się w Królestwie Kongresowym.

29 kwietnia 1863 roku powstańcy stoczyli zwycięską bitwę pod Pyzdrami na lewym brzegu Warty.

W mieście znajduje się kilka ciekawych zabytków.

Panorama pyzderskich kościołów. © romulus83

Wjeżdżając do Pyzdr wkraczamy na tereny Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego

Nadwarciański P.K. © romulus83

Murowany wiatrak "Holender" z 1903 r © romulus83

To od tego źródełka miała się wziąć nazwa miasta.

Żródełko "Pij zdrój" © romulus83

Przystań wodna w Pyzdrach jest użytkowana m.in. przez stowarzyszenie Perkoz, które organizuje spływy kajakowe po Warcie.

Pyzderska przystań z widokiem na zespół klasztorny © romulus83

Pyzderska przystań z widokiem na most © romulus83

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny czyli pyzderska Fara z połowy XIV wieku zbudowana w stylu późnogotyckim.

Fara w Pyzdrach © romulus83

Fara w Pyzdrach © romulus83

Przykościelna ulica. W mieście jest takich kilka.

Pyzdry ul Farna © romulus83

Bolesław Pobożny - założyciel miasta. © romulus83

Zabytkowe domy na rynku. W mieście jest jeszcze kilka takich.

Zabytkowe domu z połowy XiX wieku © romulus83

Kościół Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela. Część zespołu klasztornego. Na tyłach, za kościołem w poklasztornej części mieści się Muzeum Regionalne

Kościół Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela © romulus83

Na koniec dwie fotki archiwalne, replika bombardy i makieta zamku.

Replika pyzderskiej bombardy © romulus83

Makieta pyzdderskiego zamku © romulus83

Na ekspozycji muzealnej można też obejrzeć m.in broń powstańców styczniowych, niejednokrotnie bezimienną. W tym oryginalna kosę z epoki. Pień przestrzelonej sosny podczas powstańczej bitwy, oraz oryginalny żeliwny carski słup graniczny.